Afgelopen week staat het er bol van: 1871 zelfmoorden per jaar. Volgens de cijfermanagers relatief minder dan dertig jaar geleden. En in vergelijk met Europa komen we er in Nederland nog best goed vanaf. Dus wat is het probleem? Het doet me denken aan een kennis die me tijdens mijn echtscheiding in augustus 2012 voorspiegelde dat er per jaar wel 50.000 mensen scheiden, dus waar ik me druk over maakte. Ik kan het beeld nog steeds niet onderdrukken dat mocht deze kennis ooit worden geconfronteerd met een medisch doodvonnis, ik haar dan vertel dat er op jaarbasis wel 150.000 Nederlanders overlijden. Dat zou haar dan in ieder geval op moeten luchten.
Nu kan ik een betoog op gaan houden dat er maar één cijfer goed is voor het voorkomen van zelfmoorden, namelijk ‘nul’. Dat elk mensenleven telt, elke verscheurde familie er één is, de intrinsieke waarde van een mensenleven niet in cijfers is uit te drukken.
Maar dat doe ik niet.
Omdat het niet helpt: als ik zoek naar artikelen over het sentiment achter elke geslaagde of niet geslaagde zelfmoordpoging dan kan ik blijven lezen tot ik op mijn sterfbed lig. Het appèl helpt niet.
Dus gooi ik het over een andere boeg:
het niet kunnen voorkomen van een geslaagde zelfmoordpoging is kapitaalvernietiging.
Echt. Het kost onze maatschappij een ontiegelijke hoeveelheid kennis. En kennis is macht. En dus geld. Het is alsof je kilo’s goud op dagbasis in de oceaan dumpt. Ontzettend dom.
Waarom?
Ik doe een paar stappen terug: we staan in Nederland nog steeds zo’n beetje bovenaan in de welvaartsstatistieken. Wat we daar heden ten dage mee doen is het zo veel mogelijk vergroten van de hoeveelheid eten, materie, sociale contacten, afijn, het afvullen van de piramide van Maslow. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat deze verzamelwoede voortkomt uit onze eindeloze kwelling, namelijk de angst voor de dood. Terwijl de bewijsvoering dat dat niet werkt toch behoorlijk overtuigend is. Het lijkt ons evenwel als collectief niet te boeien, de verzamelwoede, met alle ecologische en emotionele schade gaat onverminderd door.
Goed. En nu. Ik kan niet anders dan tot de conclusie komen dat al deze mensen die zichzelf van het leven hebben beroofd in feite informatiedragers zijn over hoe deze angst te overwinnen. Begrijp me niet verkeerd: ik weet best dat de kans dat je dood wilt bijna nul is, en dat het probleem er in zit dat het leven an sich ondraaglijk is geworden. Maar op basis van persoonlijke ervaring kan ik niet anders zeggen dat het persoonlijk gevecht met de dood me immaterieel enorm heeft verrijkt:
Minder materialistisch.
Meer gericht op de ander.
Minder veroordelend.
Opener.
Empathischer.
Tevredener.
Al met al leef ik een stuk lichter met mij. En zo ook mijn directe omgeving. En het lijkt me statistisch onmogelijk dat ik de enige ben die die winst na dat gevecht heeft opgestreken.
Anders gezegd en conform het inzicht een aantal Griekse filosofen: de bron van geluk is te (leren) sterven voordat je doodgaat. En dus: laten we het zelfmoordcijfer naar nul brengen en op jaarbasis potentieel 1871 docenten van bovenstaande resultaten in de maatschappij neerzetten. Daar worden we allemaal blijer van. En innerlijk rijker.
Inclusief de cijfermanagers.
Mooi! Ik ben in ieder geval de tweede die dat lijstje hierboven omarmt!