Een recept

Men neme:

Een artikel van Trouw van 6 november, waarin Ruth Peetoom, de voorzitter van de Nederlandse GGZ, onomwonden aangeeft dat de GGZ de aanwas van patiënten gewoon niet trekt, en een verschil wil maken tussen, bot gezegd, mensen met een lifestyle dingetje (met dank aan Damiaan Denys) en mensen die de GGZ- zorg echt nodig hebben. 

We voegen hieraan toe:

Ed van Hoorn’s artikel ‘De GGZ is net als de frikandel schadelijk voor onze gezondheid’ op socialevraagstukken.nl, waarin een proces wordt geschilderd hoe je door een opname in de GGZ een groeiend risico loopt om te eindigen als een pillen-verslaafde, werkeloze, verwarde onderdakzoeker.

En we gaan roeren. Dat leidt dan tot, and I quote:

 “We kampen al lang met wachtlijsten in de GGZ. Een complex probleem. Hebben we te weinig aanbod, het verkeerde aanbod, is de zorg te versnipperd, werkt de GGZ te weinig samen met het sociaal domein, is er te weinig personeel, vragen mensen te snel om professionele hulp, zijn er meer mensen met psychische problemen gekomen? … [Er] moet hier … een beleid te bepalen [zijn]. Weet iemand een (systematische) aanpak?” Aldus Niels Mulder, professor in psychiatrie, aangehaald vanuit LinkedIn.

Hieruit volgend:

Ik voel een uitdaging. Aan de slag met de vraag: “If I’d be king, hoe zou ik dan de GGZ uit haar nabije as opnieuw opbouwen?”

Het individuele traject

Hoe  ziet dat brein van u er eigenlijk uit?

De laatste tijd gooi ik mezelf dood met allerhande leesvoer over aanpassingen in het brein, en breinafwijkingen en -beschadigingen die allerlei gedrag, voorkeuren, en emotional floodings verklaren. Dus we beginnen met de aanschaf van x-aantal MRI’s, om al die lijdensdruk eerst eens aan een medische analyse te onderwerpen.

• “Ik heb de gierende neiging mensen iets ernstigs toe te brengen!”
• “Tja, ook niet zo raar als er een tumor ter grote van een pingpongbal tegen je amygdala aan zit te drukken.”
  
  
• “Heel raar: ik kan dagen werken als een dolle, om daarna als een zoutzak op de bank volstrekt niets te willen. Dit gaat zo al jaren. Daarnaast pieker ik me suf!”
• “Afwijkingen in de orbifrontale cortex, vermoedelijk een stressvolle zwangerschap met als gevolg als foetus blootgesteld aan liters cortison, duidelijk verhaal.”
  
  
• “Ik ben nog steeds zó verdrietig en somber. Raar toch? Mijn vrouw is al zes maanden dood, en ik heb er nog steeds last van.”
• “Goh, ik zie niets spannends op de scan. Ook geen rare hormonale afwijkingen. Dit lijkt op een typisch gevalletje ‘gebrek aan levenswijsheid’.“

Zo dus. Op de eerste categorie volgt vanzelfsprekend een operatie. Niet heul raar. Voor de tweede en derde categorie ligt het iets complexer. Wat is de belangrijkste doelstelling in deze fase? Een werkbare, verantwoorde, medische indicatie. Dus… alstublieft niets pseudo-wetenschappelijks meer zoals een vaststelling van een uitdijend setje aan persoonlijkheidsstoornissen of iets dergelijks; volksstammen hebben een eindeloze stroom aan deze duurbetaalde ‘analyses’ mogen genieten die, naderhand beschouwd, vaak meer vertelde over de analist zelf dan de patiënt.

Vervolgens volgt een cross-reference met het social media-gebruik: wat heeft de patiënt allemaal aan informatiebagger tot zich genomen in combinatie met de geziene (non-)afwijkingen? Ik zeg u: dat moet leiden tot een prachtig, werkbaar uitgangspunt.

Hoe ga je vervolgens met dat brein om?

Inzetten op neuroplasticiteit, de mate waarin je je brein kunt ombouwen. Net als met sporten. Afhankelijk van de scan volgt informatie (“Dit is er wat er gebeurt in uw brein, waardoor u zich zus en zo voelt, denkt en gedraagt.”), gevolgd door specifieke programma’s in de vorm van beweging, voeding, magnetische golven, gedachten-trainingen, andere social media pagina’s en ontspanningsoefeningen (“Dit moet u doen om uw brein om te bouwen zodat u zich beter gaat voelen, vrediger gaat denken, normaler gaat gedragen.“). Indien nodig aangevuld met peppers, downers, affijn, alles wat aan chemie nodig is om de patiënt binnen een effectieve rationele, emotionele en gedragsmatige bandbreedte te houden waardoor deze überhaupt in staat is te werken aan de gewenste wijzigingen, die samen uiting geven aan een zogeheten “ideaalprofiel”.

Leer er mee te leven.

Acceptatie. Zolang we nog niet in staat zijn om iedereen naar individuele of collectieve wensen tot in detail om te bouwen tot modelwezens voor onszelf, of modelburgers geënt op een of ander sociaal-politiek model, is dit wel een dingetje: lijden hoort er bij. De vraag in deze is: hoe dit lijden leefbaar houden? Ik zie wel ruimte voor een op maat gesneden traject waarbij de huidige dynamiek tussen plezier en pijn wordt gemeten, en een gezondere, meer draagbare dynamiek wordt ingeregeld. Hoe krijgt het brein meer rust bij alle levensvragen?

Wie heb je dan nodig?

Nou, allereerst wat geleerden die een scan kunnen uitlezen, en afhankelijk van de uitkomst kunnen snijden of eventueel enige chemie kunnen voorschrijven. Dan wat doeners die de weg naar dat ideaalprofiel op een intelligente manier kunnen uitdenken en -schrijven. En tenslotte wat professionals die die trajecten op maat kunnen finetunen en, afhankelijk van het onderwerp, kunnen inzoomen op verschillende levensvraagstukken en daar iets zinnigs over kunnen roepen, c.q. in kunnen trainen.

Het groepstraject

In mijn dictatoriale wijsheid houd ik vervolgens de directe sociale kring accountable (en voor de goede orde: mocht die kring er niet meer zijn, dan volgt onderzoek, en worden familie en vroegere vrienden er alsnog bij de lurven bij getrokken). Zij krijgen social duty, zoals dat in de Verenigde Staten met de rechtspraak is geregeld; je wordt gewoon opgeroepen, en als je niet komt volgen boetes. Lekker overzichtelijk. Mochten leden van de triade er de kantjes vanaf lopen, dan wordt dat gezien als psychisch ziek gedrag, en volgen maatregelen conform dit schrijven.
Het inhoudelijke idee is grofweg omschreven in het Active Recovery Triad (ART)-model: “de groep weet een sfeer te creëren waarin iemand zich weer gehoord voelt, openheid ervaart en mensen ontmoet die er in geloven dat het anders kan.” Waarbij dat team bestaat uit een professionele begeleider, en familie en vrienden als de sodemieter worden opgeleid om mede invulling te geven aan het eerder vastgestelde ideaalprofiel.

Met een beetje voorstellingsvermogen ziet u hoe we met dit groepstraject een forse efficiency-slag uitvoeren, wat busladingen aan professioneel afstandelijke (en daarmee nutte- en kansloze) hulpverleners gaat schelen.

En dan nog dit:

Voor al die doorgewinterde liberalen die huiverig geworden van deze verplichte sociale dienst, ‘eigen verantwoordelijkheid’ gaan lopen roepen, dit: ik was laatst bij de endocrinoloog van mijn jongste dochter. Deze grappige jonge vrouw houdt zich bezig met het in leven houden van haar patiënten, door de hormonen in balans te houden. Dit gebeurt onder andere met de toediening van cortison. Zij vertelde dat haar afdeling met name problemen had met volwassen mannen. Waarom? Deze mannen ‘wisten’ wel wat goed voor ze was en slikten op basis van wat ze dus ‘wisten’, niets. Het probleem is, zoals ik het van haar heb begrepen, dat testosteron door de afwezigheid van cortison ruim baan krijgt. Die mannen ‘weten’ dat ze niets nodig hebben omdat hun relatief hoge testosteron-gehalte hen dat gevoelsmatig toeschreeuwt. Alsof u constant heroïne ingespoten krijgt, en op basis van dat goede gevoel alles dus okay is. De vrouw gaf aan dat het uiteindelijk hun eigen verantwoordelijkheid was om de cortison te nemen. Wat, als je er een seconde over nadenkt, bizar is.
Anders gezegd: talloze onderzoeken hebben aangetoond dat we in wezen niet meer zijn dan zelfbewuste machines. Die machines reageren volautomatisch op de omgeving én geven uw ego de indruk dat dit uw weloverwogen keuzes zijn, als een douceurtje. Namelijk om niet knettergek te worden van uw, in realiteit, volstrekt van uw zelfbewustzijn losstaande uitingen en acties.
In short: eigen verantwoordelijkheid is, in de kern, kolder.

De maatschappelijke organisatie

Deze wordt ingericht en aanpasbaar gemaakt naar de laatste sociaal-medische inzichten. Een paar voorbeelden: iedereen een dak boven zijn hoofd, genoeg geld om je geen zorgen te maken, en een mensvriendelijke natuurlijke omgeving, gezond vreten. Inclusief denken en handelen van de omgeving zijn in deze zienswijze vanzelfsprekend een voorwaarde.

Voilà! Hoe moeilijk moet het zijn?

Tenslotte

Een

Ik heb de afgelopen jaren meermaals mogen functioneren als trainingsacteur bij een HBO-opleiding voor SPH’ers, en elke keer zie ik de tweedeling terug tussen hulpverleners die óf met pijn in het hart de mensonterende wetten van hun organisatie (moeten) volgen, óf dreigen ten onder te gaan aan hun verzet. Wie zijn de paar gelukkigen die fluitend kunnen laveren tussen menselijke waarden en organisatiedoelstellingen? Wijze mensen. Dus bij deze de eis dat er een raad wordt ingesteld, die deze wijzen aanwijzen, die op hun beurt de rest van de ter zake doende hulpverleners op sleeptouw nemen.

Twee

Te allen tijde bereid om, indien inclusief benaderd, toelichting te geven op bovenstaande. Voor de reële rol van dictator meld ik me echter af; daar heb je een wat meer doortastende machine voor nodig.

Misschien Ruth, Damiaan, of Ed.