Ik heb de halleluja’s over kwetsbaarheid al zo vaak langs zien komen.
Brené Brown en consorten. Nooit begrepen. Het is ook vreemd: zijn we allen niet opgevoed, gedrild, om juist onze weerstand hoog te houden?
“Eet je fruit. Beweeg, ga naar buiten. Niet met vreemden praten. Laat niet over je heen lopen. Leer “Nee” zeggen.” Vanzelfsprekend inspireerde die boodschappen me ook om de weerstand tegen de eigen familie op te bouwen. Leugentjes om bestwil soms, zwijgen veel vaker. Overgeleverd aan een ouder die voor me wist wat ik nodig had, en me strafte met stilzwijgende afkeuring bij teleurstelling door onduidelijke fouten. Ik leerde van jongs af aan om weerstand op te bouwen tegen elke vermeende zorg. En te gokken welk gedrag te vertonen bij naderend onheil.
Ik was goed bezig.
De weerstand zette zich aldus voort, groeide uit tot een stevige gezonde boom. Elke zorg werd buiten de deur gehouden, problemen loste je zelf op, het devies was simpel: “Bemoei jij je met je eigen zaken, dan doe ik dat ook.”
Moest er dan toch iets van samenwerking plaatsvinden, dan ging dat standaard gepaard met gegrom. Gezeik op werk werd thuis verwerkt, gezeik thuis ging standaard gepaard met een gevecht om wie het voor het zeggen had. Elke overwinning leidde tot een privéfeestje, de gezonde weerstand vierend. Elk verlies leidde tot de bouw van meer gezonde weerstand. Nietzsche op zijn best.
That’s life.
Ontslagen volgden. Hartzeer, meer dan eens. Depressies die lang duurden, angstaanvallen die uiteindelijk leidden tot opnames in psychiatrische inrichtingen. Fuck it. Er was niets dat mijn weerstand en bijbehorend devies niet kon verdragen: liefde is voor watjes, every man is an island, ‘je wordt alleen geboren en gaat alleen dood’, und so weiter. Er waren misschien wel systemen die me aan de pruttel hielden, maar het beeld van het weerstandsvolle zelf bleef zonder wezenlijk gevoelde slag of stoot fier overeind. Een Marvell hero.
And that’s life.
Drie dagen geleden werd me verteld dat ik een “ICD” ingebouwd krijg. M’n hart is dusdanig verzwakt dat een volgende klap fataal is als ik eerst twintig minuten moet wachten op hulp van buitenaf. Dus wordt er een ding ter grootte van een klein luciferdoosje ergens in de buurt van mijn sleutelbeen geplant die mijn hart na 15 seconden een opdonder geeft en me zo aan de pruttel houdt. De techniek staat voor niets, pappa wordt een cyborg, nieuwe pillen, een zoutarm dieet, en weer gaan met die banaan. Saillant detail is dat als ik aan het eind van mijn leven kom, het ding wel ff uitgezet moet worden. Omdat anders de nabestaanden rond het sterfbed ervaren hoe, na mijn overlijden, het lijk nog een keertje of acht geshocked wordt omdat dat apparaat nu eenmaal niet snapt dat ik dan al vertrokken ben. Pappa wordt dan nog even een zombie, en da’s wellicht niet zo grappig als dat het nu klinkt.
Soit. That’s life.
Maar er gebeurt iets. Ergens breekt de van jongs af aan geleerde weerstand af. Als een keihard gekookt ei dat nu toch echt een door God gegeven klap krijgt. Barsten in de schaal. Er valt een stukje op de grond. Maar het dringt pas door als mijn vriendin terloops een stuk kiwi in mijn mond duwt. En lijf en geest niet protesteert. Voor het eerst in vijftig jaar. Ik aanvaard het gebaar, zonder dat ik het in eerste instantie doorheb, in vrede. Geen vlam van binnen, geen borrelende, onderdrukte woede, geen weerstand. En terwijl ze alweer verdwenen is, sta ik met plots opwellende tranen van … liefde, verbazing, een wonder, voor me uit te staren.
Tijdens mijn ochtendwandeling hoor ik de vogels. Zie ik de bomen. En besef ik dat ik met elke stap, elke inspanning die ik doe, wandel op de rand van de dood. En waar deze tocht drie dagen geleden nog gepaard ging met duistere paniek, het zwaarste actieve wapen dat ik inzet in dienst van mijn gezonde weerstand, wordt het ommetje vandaag begeleid door een overheersend gevoel van kwetsbaarheid, die arm in arm loopt met al even onbekende fenomenen als dankbaarheid en liefde. En ik denk:
Fuck…. this is life.